Regula monachorum / Hieronymus. Sermones III et oratio. Oratio / Hieronymus. Oratio / Augustinus?. Proemium Psalterii. [Florilegium psalmorum et orationum]. [Revelationes XV] / [Birgitta Suecica]. [Orationes IV]. Visio Tungdali. [Commentarium in Hiezechielem] / Hieronymus. Retractationes / Augustinus. Enchiridion / Sextus Pythagoricus. [Epistulae] / [Ps. Democritus et Ps. Hippocrates]
Lingua
latino
Tipo documento
Manoscritto
Titolo
Regula monachorum / Hieronymus. Sermones III et oratio. Oratio / Hieronymus. Oratio / Augustinus?. Proemium Psalterii. [Florilegium psalmorum et orationum]. [Revelationes XV] / [Birgitta Suecica]. [Orationes IV]. Visio Tungdali. [Commentarium in Hiezechielem] / Hieronymus. Retractationes / Augustinus. Enchiridion / Sextus Pythagoricus. [Epistulae] / [Ps. Democritus et Ps. Hippocrates]
Responsabilita' principale
Birgitta : Suecica, Hieronymus, Augustinus, Aurelius <santo>, Sextus Pythagoricus, Democritus : pseudo, Hippocrates : pseudo
Responsabilita' secondaria
[Traduttore] Rinucius : Aretinus, [Traduttore] Rufinus : Aquileiensis
Possessori e provenienza
Monastero di San Benedetto O.S.B.Oliv. Pistoia
Data
1451-1500
Descrizione fisica
I, 123, I' carte : Membr. ; mm 195 x 140 (c. 13)
Note generali
Nota al testo nr. 6: La raccolta si apre con i primi versi del salmo V, seguiti da excerpta tratti da altri salmi non segnalati da rubriche fino a c. 63rb. Seguono orazioni e altri excerpta dai salmi, questa volta provvisti di rubriche. A c. 65rb la rubrica: "Flores psalmorum excerpti a Prudentio videlicet Florentio utiles multum ad dicendum contra pericula et temptationes ac tribulationes illas praesertim qui occupati non posse psalmos omnis integre decantare sicut plures antiqui praesens cotidie decantabant". Nota al testo nr. 7: Excerpta non identificati, 1. cc. 1ra-55rb Hieronymus, Regula monachorum. Inc.: Fratres karissimi, non queo quem mentem concepi ore proferre sermonem (prol., cc. 1ra-2rb); Accipe ergo fili doctrinam nostram ea simplicitate et virtute (text., c. 2rb) (PL XXX, 319-386). Titolo attestato: Aureola, 2. cc. 55rb-58ra Sermones III et oratio. Inc.: Vides quantum ab humanis sensibus per nostram imperitiam, 3. cc. 58ra-va Hieronymus, Oratio. Inc.: Mane cum surrexero intende ad me domine et guberna (PL CI, 1385-1386). Titolo attestato: Oratio beatissimi Hieronymi presbiteri pro custodia diei, 4. cc. 58vb-59ra Augustinus?, Oratio. Inc.: Ante oculos tuos culpas nostras fecimus et plagas quas accepimus, 5. cc. 59ra-b Proemium Psalterii. Inc.: Beatus Hieronymus in hoc modo disposuit breviter hoc psalterium, 6. cc. 59rb-80va [Florilegium psalmorum et orationum]. Inc.: Verba mea auribus percipe Domine (ps. V), 7. cc. 80va-84vb [Birgitta Suecica], [Revelationes XV]. Inc.: Hee quidem collecte illius praeclarissime sancte Brigide (prol., cc. 80va-b); Domine Iesu Christe eterna dulcedo te animam tui iubilus excedens (excerpta). Titolo attestato: Numerus vulnerum Christi secundum praesentem revelationem sunt quinquemilia CCCCLX, 8. cc. 84vb-86ra [Orationes IV]. Inc.: Deus qui praecipis peccata peccatoribus confiteri et ego inconfessus. Titolo attestato: Oratio dicenda ante missam, 9. cc. 86ra-107ra Visio Tungdali. Inc.: Hibernia insula est ultima in occidentali oceano posita. Titolo attestato: Incipit visio cuiusdam militis Hiberniensis civis Casalensis ad multorum edificationem et exemplum scripta, 10. cc. 107rb Hieronymus, [Commentarium in Hiezechielem]. Inc.: Pulchre in Xisti libri pythagorici sententiolis (excerptum, l. VI, cap. 18, 5/9; CC LXXV, 236). Titolo attestato: Verba beati Hieronymi, 11. cc. 107rb-va Augustinus, Retractationes. Inc.: Librum quo Pelagio respondi defendens gratiam non contra naturam (excerptum, l. II, cap. 42; CC LVII, 124), 12. cc. 107va-115ra Sextus Pythagoricus, Enchiridion. Inc.: Quoniam grex ad vocem proprii pastoris adcurrit (praef. Rufinus Aquileiensis, cc. 107va-b); Fidelis homo electus homo est, homo Dei est (text., cc. 108ra ss.) (trad. Rufinus Aquileiensis), 13. cc. 115ra-122vb [Ps. Democritus et Ps. Hippocrates], [Epistulae]. Inc.: Democritus Abderites inter philosophos sui temporis clarissimus familie (arg., cc. 115ra-b); Hipocrathes Chous Damagesto (int., c. 115rb); Quod suspicati sumus illud nimirum Damagethe fuit (trad. Rinuccio Aretino). Titolo attestato: Rinuccii Castilionensis traductio super cura Democriti philosophi
Note di provenienza
All'interno del piatto posteriore in un astuccio cartaceo sono conservati due frammenti di manoscritto del sec. XII, A c. 1r, sul margine inferiore l'antica segnatura "B. 7" e la nota di possesso del sec. XVI: "Libro del convento di Monteuliveto di Pistoia", seguita da una coeva indicazione del numero di cartem: "C. 123", A c. 123v la nota di possesso coeva a quella del foglio iniziale: "Ricordo chome questo libro sie del monistero di Monte Oliveto di Pistoia intitolacto San Benedicto per me fra Giovanni da Piacienzia", seguono altre note della stessa mano e lo stemma del monastero disegnato a penna, A c. 122v la nota: "A dì 28 di gennaio 1590 fra Michelangelo Bracciolini con il suo segnio", La tavola dei capitoli dell'Aureola di Girolamo a c. 123r è stata implementata con l'elenco delle altre opere contenute nel codice dalla mano che ha compilato l'inventario topografico (sec. XX?)
Note all'esemplare
Fascicolazione: 1-12(10); 13(3) Fascicolazione: Il fasc. 1, un quinterno, ha un bifoglio completamente staccato e cartulato 4 e 7 inserito tra le cc. 6 e 8, probabilmente rimasto fuori al momento del restauro. Il fasc. 13, originariamente un terno, è privo dell'ultimo foglio Impaginazione: 24 [119] 52 x 16 [40 (9) 38] 37 - rr. 32/ll. 31 Decorazione: Iniziali semplici; rubricato Legatura di restauro Cartulazione antica L'inchiostro è rovinato in alcuni fogli
Bibliografia
Ilari, Indice ; I, 106 ; Kristeller, Iter ; 1992 ; II, 152 ; Curandai, Siena, Biblioteca Comunale degli Intronati, Fondi D-F ; 107-109 ; Durling, Guide ; 1988 ; 514
Collocazione
F.II.18
Livello del manoscritto
descrizione esterna